Özet ve Kapsam

Çalışmanın konusu; Teknoloji ile ilgili olanlarımızın son yıllarda sıkça duymakta olduğu "bulut bilişim" kavramının Türkiye'de ne şekilde anlaşıldığını kavrama ilişkin yazılmış olan Türkçe kaynaklarda geçen tanımlardan faydalanarak anlamaya çalışmaktır. Bu kapsamda elde edilen metinler ve bunların içerdikleri "bulut bilişim" tanımları analiz edilerek kavramın nasıl anlaşılıp anlatıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Çalışma; ağırlıklı olarak metin analizi içermesi ve zaman kısıtlarından dolayı ilk planlanandan daha az sayıda içerikten toplanan bilgileri içermektedir, bundan dolayı da "tamamı kapsayan" bir çalışma olmadığı, çalışmaya dair yorumların yer aldığı kısmın da aynı şekilde zaman darlığı nedeni ile daha da genişletilebileceği noktası okuma sırasında aklıda tutulmalıdır.

Yöntem Hakkında

Analiz yöntemi olarak son dönemde gelecek çalışmalarında - özellikle sosyal ve ekonomik sorunlarda - uygulanmakta olan, yapısalcılık sonrası[18] yaklaşımlara dayanan (Causal Layered Analysis) [17] CLA metodu kısmi olarak uygulandı.

Metot; İncelenen metinler içerisinde "bulut bilişim" kavramına ilişkin tanımlamaların nasıl yapıldığını, kavram hakkındaki dünya görüşlerinin neler olduğu ve kavram anlatımı sırasında ne tür mecaz ve benzetimlere başvurulduğunu irdelemek için kullanılmıştır.

Araştırmanın konu olduğu kaynaklar, internette "bulut bilişim" anahtar kelimesi ile yapılan arama sonuçlarından ulaşılan web içeriklerinin oluşmaktadır.

Analiz Çalışması

Kaynakların toplanmasının ardından ön çalışma yapılmış çalışmaya konu olan kaynaklar sınıflandırılarak, metinler içerisinde analize konu olacak kısımlar belirlenmiştir. Bu kısımlar şu şekildedir:

o Yazı başlıkları

o Bulut bilişim tanımları

o Kavram hakkındaki dünya görüşlerinin yer aldığı ifadeler

o Kavramın mecazi anlatımları

Bulguların Değerlendirilmesi

Çalışma kapsamında içerisinde "bulut bilişim" geçmekte olan on altı adet yazı incelenmiştir. İncelenen yazıların başlıkları, yazılar içerisinde yapılmış olan "bulut bilişim" tanımları, bulut bilişime ilişkin dünya görüşleri ve mecazlar çıkartılarak değerlendirilmiştir.

Yazı Başlıkları

Yazı Başlıkları Hakkında

On altı adet başlık içerisinden bir tanesi [9] dışındakilerin tümü "bulut bilişim" kavramını içermektedir. Başlıkların altı tanesi doğrudan "bulut bilişim" kavramının açıklanacağını [1,4,5,6,7,11,15] düşündürecek şekilde oluşturulmuştur. Mevcut "bulut bilişim" tabanlı son kullanıcı hizmetlerini analiz etmeye [2] dönük bir başlık yer almaktadır. "Bulut bilişim" hakkında Türkiye'deki yasal düzenlemelere [13,14] değinen iki adet başlık bulunmaktadır. Dört başlıkta "bulut bilişim"'in geleceği ve olası etkilerine yönelik tahminler [8,12,16] yansıtılacak şekilde oluşturulmuştur. Başlıklardan bir tanesi "bulut bilisim"'i "yeni bir teknolojik trend" [1], bir diğeri "gözde bir kavram" [4] olarak adlandırmıştır. Başka bir başlık kavramın popüler [5] olduğuna dair bir yargıda bulunmuştur. "Bulut bilişim" teknolojilerinin uygulanması ile edinilmiş olan kazanımlara dikkat çeken [3] bir başlık ve "bulut bilişim" kavramının içerdiği teknoloji yönünden mikroişlemcilerle olan ilişkisinin [9,10] işaret edildiği iki başlık bulunmaktadır.

Başlıkların Analizi

"Bulut bilişim" teknolojik bir trend [1] olarak görülerek, son dönemin gözde kavramlarından bir tanesi [4] olduğu ifade edilmektedir. "Bulut bilişim" ile ilgili olarak ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelerin [13,14] olduğunu anlaşılmakta , sosyo-ekonomik boyutlarının olduğu ve bu yönü ile mevcut yapıları değiştirme/geliştirme yönünün [8,12,16] bulunduğu öğrenilmektedir.

İşletmelerin "bulut bilişim" sayesinde gelirlerini arttırabildiklerini, bir anlamda [3] "bulut bilişim"'in verimliliğe ilişkin bir boyutunun olduğu anlaşılmaktadır. Gelecek yıllara dönük "bulut bilişim" ve yaratacağı düşünülen sosyo-ekonomik etkilere dair projeksiyonların [8,12,16] yapılmakta olduğu görülmektedir. EMEA bölgesinde hızla yayılmakta olan teknolojik bir trend [16] olmasının yanında, konunun son kullanıcı hizmetlerini [2] içeren uygulamalar, hizmet sağlayıcıları ile ilgili olduğu kadar, veri merkezleri ve mikroişlemci mimarisi [9,10] ile de ilişkili olduğu anlaşılmaktadır.

Yazılardaki "Bulut Bilişim" Tanımları

Tanımlar Hakkında

İncelenen on altı adet yazının sekizinde "bulut bilişim" kavramına ilişkin tanımlama yer almaktadır. Yazılardan bir tanesinde detaylı olmayacak şekilden teknik bir tanımlamaya[7] yer verilmiş, aynı şekilde bir diğer yazı kavramı hizmet sağlayıcı ve kullanıcı açısından [10] ayırarak tanımlamıştır. Diğer tanımlamalar "bulut bilişim" kavramını, sistemin getireceği yenilik ve değişiklikler örneklendirilerek ve benzetimler kullanılarak yapılmıştır.

Bunların dışında dikkat çekici bir husus, gelecek projeksiyonlarından ve yasal düzenlemelerden bahseden yazıların hiç birisinde "bulut bilişim" kavramına ilişkin bir açıklamanın yer almıyor oluşudur.

Tanımların Analizi

İncelenen tanımlamalardan "bulut bilişim" kavramının belli başlı 6 tane yaklaşımla anlatıldığı görülmektedir, bunlar yaklaşımlar şunlardır:

a. Yerelde olan sistem ve içeriğin internete taşınması. [4,5,6,7,10,11,15]

b. Karmaşıklığı azaltması. [2,10]

c. Ölçeklenebilir kaynaklar(alt yapı, uygulamalar,depolama,platform) [1,10]

d. Bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımı [7,15]

e. Yönetim kolaylığı. [2]

f. Yer ve sistemden bağımsız olmak. [2]

Tanımlamalardan çıkan veriler ışığında; "bulut bilişim" kavramının çoğunluk tarafından, yerel olarak çalışmakta olan bilişim sistemlerinin ve yine yerel olarak depolanmakta olan verinin internet üzerine taşınması olarak görüldüğü sonucu çıkmaktadır.

Yazıların "bulut bilişim" kavramına ilişkin içerdiği Dünya Görüşleri ve Mecazlar

Dünya Görüşleri ve Mecazlar Hakkında

Çalışmanın bu kısmında incelenen yazıları hazırlayan kişilerin "bulut bilişim" kavramını anlamlandırma sırasında konu hakkında ne tür dünya görüşlerine, kavramı açıklarken ne tür mecaz ve benzetmelere başvurdukları incelenmiştir. Bu kısımda ele alınan dünya görüşleri, mecaz ve benzetmeler sadece "bulut bilişim" kavramını ilgilendirenler.

İncelenen yazılar sekizinde "bulut bilişim" kavramının anlatımı sırasında kullanılmış olan dünya görüşü, mecaz ve benzetime rastlanmıştır.

Bir Trend Olarak "bulut bilişim"

Yazıların üçünde "bulut bilişim" teknolojik bir trend olarak anlatılmış, hızla büyüdüğü ve yayıldığını iddia eden bir dünya görüşünün olduğu tespit edilmiştir.

Elektrik Şebekesi Mecazı

Kavram anlatılırken örneklendirmelerden ve mecazlardan yararlanan dört adet yazıya rastlanmış, bunlardan iki tanesi "elektrik şebekesi" mecazı üzerinden yapılmış, ne var ki bir tanesinde "kullandığın kadar öde" mantığı vurgulanırken[2], bir diğeri "kullandığın kadar öde" yaklaşımının yanında "elektrik şebekesi" mecazını, kolay ulaşılan, bakım sorunları en aza indirilmiş "alt yapı hizmeti" [7] olarak kullanmıştır.

Örneklendirmelerden bir tanesi, halihazırda piyasada kullanılan yazılım uygulamalarından bir tanesinin "bulut bilişim" yöntemi ile çalıştırılması durumunda işletme ve bakım konularında ortaya çıkacak maliyet avantajlarından [5] bahsetmiş, diğeri "bulut bilişim"in getireceği "esneklik ve ölçeklendirilebilirliği" anlatmak için hızlı büyüme ve küçülme ihtiyacı olan bir işletmenin bu teknoloji sayesinde karlılığını nasıl artırabileceğini [10] anlatılarak örneklendirmiştir.

Bir yazıda "bulut bilişim" kelimesindeki "bulut" kelimesinin özgürlüğü ifade ettiğinden [15] bahsedilmiştir.

Yorumlar

Kavram tanımlanırken kullanılan mecazlar yeterince açıklayıcı olmadığı gibi oldukça dağınık bir biçimde ifade edilmiştir.

Başlıklar ağırlıklı olarak "bulut bilişim" tanımı yapılacağını işaret edecek şekilde oluşturulmuş olsa da, sonraki aşmada kavram tanımı içeriklerinde bunu destekler nitelikte açıklamanın bulunmadığı görülmüştür.

Genel olarak başlıklarla, kavram tanımlarının vurguladıkları noktalar örtüşmektedir.

Kavram tanımlarından ve başlıklardan yola çıkılarak yapılan incelemede, "bulut bilişim" kavramına ilişkin hakim dünya görüşü, kavramın "teknolojik bir trend" olduğu yönündedir. Ancak bu dünya görüşünü destekler nitelikte bir mecazi anlatıma ya da örneklemeye rastlanmamıştır.

Araştırma sonucunda ortaya çıkan tablo incelendiğinde, kavramın anlatılmasında kullanılan mecaz ve örneklendirmeler ile kavram tanımları arasındaki ilişkinin ciddi anlamda zayıf olduğu görülmektedir. Aynı şekilde mecaz ve örneklemeler ile yazı başlıkları arasındaki ilişki de zayıftır. Bu durumu değerlendirirken sınırlı sayıdaki yazının mecazi anlatım içerdiğini göz ardı etmemek önemlidir, kavram tanımları ve başlıkların mecazi anlatım ile yeterince desteklenmemiş olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Kavram tanımları ile yazı başlıklarının büyük oranda örtüştüğü ve birbirini destekler nitelikte olduğu görülmektedir.

Mecazi anlatımın daha derin düşünsel ve tarihi perspektif üzerinden şekillendiği [17]düşünülecek olursa, anlatımlarda sınırlı olarak kullanılmış olması noktası kabul edilebilir bir durumdur, ancak örneklendirmelerin azlığı büyük ihtimalle sistem seviyesindeki bilgi yetersizliğinden doğmaktadır.

İncelenen metinlerden bir tanesi [7] dışındakilerin kavram hakkında teknik/teknolojik tanım içermiyor oluşları mevcut durumda kavram hakkında sistem seviyesinde bilgi içeren Türkçe kaynakların ciddi anlamda eksik olduğunu düşündürmektedir.

Bir tane yazının kavram tanımını aktörler açısından [10] ele alarak vermiş olması, konunun farklı taraflar için farklı anlamlar taşımakta olduğunun anlaşılması yönünden önemlidir.

Araştırmada ortaya çıkan önemli bir bulgu ise mecaz ve örneklendirmelerin farklı açılardan da olsa özünde kavramın "verimlilik, maliyet düşüşü" gibi ekonomik yönünü işaret ettikleri, ancak başlık ve tanımlarda bu yönün yeteri kadar vurgulanmamış oluşudur. Dahası doğrudan verimlilik vurgusu taşıyan bir başlığı olan yazının [16], kavrama ilişkin tanım vermediği gibi bu tür mecazları ya da örneklendirmeleri içermemesi ayrıca şaşırtıcıdır.

Referanslar

[1]"Yeni trend bulut bilişim"

http://www.ntvmsnbc.com/id/25214150/

[2]"Bulut Bilişim ve Depolama Servislerinin Detaylı Analiz ve Karşılaştırması"

http://www.e-siber.com/web/bulut-bilisim-ve-depolama-servislerinin-detayli-analiz-ve-karsilastirmasi

[3]"HP işortaklarını eğiterek bulut bilişim gelirlerini artırıyor"

http://www.btdunyasi.net/haber/hp-isortaklarini-egiterek-bulut-bilisim-gelirlerini-artiriyor-9829

[4]"Gözde kavram: Bulut bilişim"

http://www.dw.de/dw/article/0,,15791921,00.html

[5]"Bulut Bilişim Neden Bu Kadar Popüler?"

http://www.bulutbilisimi.com/

[6]"Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir?"